Ekonomi
İlçenin ekonomisi turizm, nakliyecilik, tarım ve kâğıt sanayiine dayalıdır. Yetiştirilen başlıca tarımsal ürünler, buğday, ayçiçeği, fiğ, yonca, pamuk ve mısırdır. Bunların yanı sıra narenciye üretilmekte olup, nar, incir ve avokado da üretilen ürünler arasındadır. Hayvancılıkta damızlık inek yetiştirilir. Buna bağlı süt üretimi yapılmaktadır. İlçede bulunan kuruluşların başında 1982’de işletmeye açılan Dalaman Havaalanı, TİGEM ve Seka Kağıt Fabrikası (şimdi Mopak Şirketi) ve Devlet Üretme Çiftliği gelmektedir. Dalaman da Özellikle Kağıt Fabrikası mamullerini ve yörenin tarımsal ürünlerini yurdun dört bir yanına taşıyan canlı bir ulaştırma sektörü vardır.
Dalaman, Muğla’nın turistik yörelerine havaalanı vasıtası ile turist girişlerini, dolayısı ile ilçenin ekonomisini etkilemektedir. Dalaman Havalimanı 'nın artan yolcu trafiğini karşılamak amacı ile yeni tesisler yapılmıştır. Göcek koyları olarak bilinen Dalaman ilçe sınırları içerisinde kalan koylar yat turizmi için çok elverişlidir.
Kurşunlu, Akbükü, Göbün, Boynuzbükü, ve Sarsala koyları bunların başlıcalarıdır. Ayrıca Dalaman Yat Limanı ve Deniz Otobüsü Yanaşma Yeri proje ihalesi tamamlanmış olup, yerin bir bölümü SİT, bir bölümü Özel Çevre Koruma Bölgesi içerisinde kalmaktadır.
İlçede ekilip-dikilen tarım arazisi 104.500 dönüm olup bunun %46’sı (48.000 dönüm) sulu tarım alanı, %54’ü ise (56.500 dönüm) sulanabilir tarım alanı niteliğini taşımaktadır. Genellikle buğday, mısır (dane, silaj ve hâsıl), seracılık, zeytincilik, sebzecilik, karpuz ve narenciye ziraatı yapılmakta olup, son yıllarda nar yetiştiriciliği gelişme göstermiştir. Yükselti farkı nedeniyle üretim deseni oldukça farklıdır. İlçemizde İncir, badem, ceviz, üzüm, elma, erik, kayısı, şeftali, ayva ve kiraz gibi meyvelerde yetişmektedir. İlçemizde kayıtlı 781 çiftçi bulunmaktadır.
Dalaman İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü kayıtlarına göre ekilip dikilen arazi dağılımı aşağıda tabloda belirtilmiştir;
KULLANILIŞ ŞEKLİ |
ALAN (DA) |
TARIM ALANLARI İÇİNDEKİ ORANI (%) |
Tarla Arazisi |
35.954 |
34,41 |
Nadas |
250 |
0,24 |
Sebze Arazisi |
1.678 |
1,61 |
Sera |
328 |
0,31 |
Nar Arazisi |
2.000 |
1,91 |
Narenciye Arazisi |
12.616 |
12,07 |
Zeytin Arazisi |
19.456 |
18,62 |
Diğer Meyve Arazisi |
17.975 |
17,20 |
Kullanılmayan Arazi |
14.243 |
13,63 |
TOPLAM |
104.500 |
100,00 |
Dalaman İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü kayıtlarına göre İlçemizde öne çıkan zirai ürünler ile ilgili sayısal veriler aşağıda tabloda belirtilmiştir;
ÜRÜN ADI |
SAYISAL |
ÜRETİM (Ton) |
Buğday |
24.000 dekar |
7.600 |
Zeytin |
326.600 ağaç |
6.532 |
Narenciye |
222.307 ağaç |
28.070 |
Nar |
54.600 ağaç |
1.638 |
Karpuz |
1.300 dekar |
5.200 |
Domates |
425 dekar |
4.315 |
Dalaman İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü kayıtlarına göre İlçemizdeki hayvancılık ile ilgili sayısal veriler aşağıda tabloda belirtilmiştir;
CİNSİ |
SAYISI |
|
Büyükbaş |
Yerli |
121 |
Melez |
2.110 |
|
Kültür |
2.269 |
|
Büyükbaş toplamı |
4.500 |
|
Küçükbaş |
Koyun |
5.100 |
Keçi |
4.400 |
|
Küçükbaş toplamı |
9.500 |
|
Tek tırnaklı |
177 |
|
Kanatlı |
26.015 |
|
Arıkovanı (250 çiftçi ailesi) |
42.000 |
|
Balık (Alabalık) |
2.001 Ton |
İlçemizde hayvancılık gelişmiştir. Ayrıca İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü kayıtlarına göre İlçemizde 250 çiftçi ailesine ait 42.000 arı kovanından yıllık ortalama 714 ton bal üretimi yapılmakta, 61 ton kırmızı et, 842 ton süt üretimi yapılmaktadır. İlçemiz Narlı 1, Gürleyk 1, Taşbaşı 2, Atakent Mahallesi Akkaya Mevkiinde de 5 alabalık üreticisi bulunmakta olup, yıllık ortalama 14.500 ton yavru alabalık, 2.001 ton alabalık üretilmektedir. Üretilen balıklar yöredeki turizm tesislerine satılmaktadır.
İlçemizde günlük 60 ton üretim kapasiteli 2 zeytinyağı fabrikası, günlük 5 ton süt işleme kapasiteli 1 işletme tesisi ve yıllık 900 ton kapasiteli 1 soğuk hava deposu bulunmaktadır.
İlçemizde 1 meyve üreticileri birliği, 10 tarımsal kalkınma kooperatifi, 1 tarımsal sulama kooperatifi ve 1 su ürünleri kooperatifi bulunmaktadır. Gürleyk, Taşbaşı, Narlı, Elcik, Kayadibi, Karacaağaç, Şerefler, Kavacık, Bozbel, Kapıkargın ve Kargınkürü Mahallelerinde, orman istihsali, incir toplama, gübre yem satışı, sulama ve su ürünleri gibi faaliyet alanlarında bulunan kooperatiflerin üye sayısı toplam 1.772 dir.
Ayrıca, İlçemizde 04.10.1977 tarihinde kurulan Esnaf ve Sanatkârlar Kredili Kefalet Kooperatifinin üye sayısı ise 239’dur.
İlçemizde 1972 yılında kurulan Esnaf ve Sanatkârlar Odası üye sayısı 830, 1978 yılında kurulan Şoförler ve Otomobilciler Odası üye sayısı 360 ve 1985 yılında kurulan Ziraat Odası üye sayısı 2.559dur.
İlçe merkezinde 7, Havalimanında 1 Banka Şubesi mevcuttur.
KROM MADENİ
İlçemiz Gürleyk Mahallesinde özel şirketlere ait 2 krom maden ocağı bulunmaktadır. Bu maden ocaklarında yıllık ortalama 18.000 tonkrom madeni çıkarılmakta olup, toplam 40 kişi çalışmaktadır.
TAŞ OCAĞI
Kayadibi ve Kızılkaya Mahallelerinde 2 taş ocağı bulunmaktadır. Bu ocaklarda yıllık ortalama 712.000 ton kum/mıcır/çakıl çıkarılmakta olup, toplam 32 kişi çalışmaktadır.
Barajlarımız
Ege Bölgesinin en büyük ülkemizin 6. büyük barajı olan Dalaman Akköprü Barajı 1996 yılında inşaatına başlanmış ve 27.05.2011 tarihinde açılmış olup, 1,4 milyar TL’ye mal olmuştur.
Baraj, Köyceğiz İlçesinin 24 km doğusunda Dalaman çayı üzerinde bulunmaktadır. Barajda depolanacak 384 milyon m3 su ile 1.419.200 dönüm arazinin sulanması ve 118,6 MW Kurulu gücündeki santral ile yılda 343 milyon KWH enerji üretme kapasitesindedir.
DALAMAN HES 1-2-3-4-5 ve GÖKYAR SANTRALLERİ
Dalaman Çayı üzerinde, Denizli Merkezli Bereket Enerji Üretim A.Ş.ye ait, Dalaman HES Santralleri adı altında 6 santral bulunmaktadır. Toplam kurulu gücü 40 MW olan santrallerin yıllık ortalama enerji üretimi 180 milyon kWh'dir. Kademeli olarak yapılan santrallerin toplam maliyeti 21.206.357 TL olup, santrallerde 73 kişi çalışmaktadır.